Honing van hoge kwaliteit.

Honing van hoge kwaliteit. Reisverslag Tanzania juni 2018

Deze week stond in mijn agenda gepland: Ticka, het Keniaanse internaat voor kinderen met een handicap waar we een orthopedische werkplaats opstarten. Maar helaas zitten de materialen nog vast bij de douanen en is deze missie uitgesteld tot september.

Daarom besliste ik naar Mwanza te gaan, waar we in januari met FOCC een Huis Van de Hoop zijn gestart. FoCC staat voor Friends of Children with Cancer, spina bifida and hydrocefalus. In de neurochirurgische afdelingen, waar kinderen behandeld worden voor hersentumoren, liggen er een veelvoud van hen die aan hydrocefalie en of spina bifida lijden. Daarom heeft FoCC onze kinderen mee in haar doelgroep opgenomen.

Het Montessori schooltje van FoCC

FoCC is in Dar es Salaam een dagcentrum en een schooltje begonnen dat ik vorig jaar bezocht. Ik heb Walter en Janet van FoCC uitgenodigd op de Child-Help/IF workshop in Mombasa waar we om de twee jaar onze partners van overal samenbrengen. Ik zag FoCC als een voorbeeld omdat zij prachtige initiatieven nemen met gelden die ze als Tanzanianen zelf in Tanzania vinden. Dit in tegenstelling tot veel van onze oudergroepen en van de Huizen van de Hoop, die als het om financiering gaat, vooral naar ons kijken. Deze volledige afhankelijkheid van één donor is niet goed voor deze projecten. Daarom spoort Child-Help haar partners aan om ook andere donoren te vinden. 

 

Janet van FoCC bij de educatieve speeltuin

In november 2017, daar in Mombasa aan de Indische oceaan, heb ik FoCC gevraagd een Huis van de Hoop in Mwanza te starten omdat in het Bugando ziekenhuis veel van onze kinderen behandeld worden.  Drie maanden later hebben ze een House of Hope dat op volle toeren draait gerealiseerd. Wat een prestatie!!!

Mwanza ligt aan het Victoriameer op bijna twee uur vliegen van de Kilimanjaro. De omgeving van het Victoriameer ligt bezaaid met prachtige rotspartijen Ze lijken door kinderen van reuzen daar als blokken opeengestapeld en dreigen elk ogenblik te kunnen van elkaar vallen.

Omdat ze naar schatting in deze regio 600 kinderen shunten per jaar, is een Huis van de Hoop in Mwanza geen luxe. Ik wil met FoCC en het Bugando ziekenhuis bekijken of we hier met twee Duitse trainers een CIC training kunnen organiseren. Verder wil ik met hen een bijenproject starten om ouders die door de zorg van hun kind met een handicap aan huis gebonden zijn een inkomen te geven.

Mwanza rotsen

De missie in Mwanza is kort want over 3 dagen moet ik naar Dar Es Salaam gaan om een ceremonie bij te wonen waar ik in naam van Child-Help Nederland een ETV/CPC toestel mag  overhandigen aan MOI, het overheidsziekenhuis.

Later dit jaar willen we een Tanzaniaans Netwerk meeting organiseren om de zorg en initiatieven voor onze kinderen beter te coördineren. Ik vraag me af of we dit niet beter regionaal organiseren. Tanzania is zo’n groot land dat netwerking beter per regio gestart wordt.  

Walter en Janet van FOCC bevestigen dat. 

Op het vliegtuig lees ik de verslagen en contracten na en vind een tweetalig document (Swahili en Engels) dat gebruikers van het Huis van de Hoop moeten ondertekenen. Een doordacht en goed document dat ouders oproept om actief deel te nemen aan opkuis en koken, maar dat ook regels van goed samenleven vastlegt. Ik zou dat graag willen delen met de andere huizen.

Het House of Hope van Mwanza

Het Huis van de Hoop in Mwanza ligt op 6 kilometer van het centrum en van het Bugando ziekenhuis. Onderweg stopt Walter omdat Janet bij een vriend, om de andere dag, gratis broden mag halen voor de moeders in het House of Hope. 

Het Huis van de hoop is een Indisch aandoend, relatief nieuw gebouw met versierde zuilen en marmeren vloeren, vier grote slaapkamers en een grote omwalde tuin.  Janet wou het huis op een zekere afstand van het centrum en het ziekenhuis: een eigen eiland, een oaze van rust. 

12 moeders met hun kinderen verwelkomen me en Sipha, die eerder in Dar es Salaam voor de oudergroep ASBATH werkte, stelt iedereen met naam en verhaal aan mij voor. 

Allemaal kinderen die hier terecht verblijven en waarvoor dit huis een oplossing en zelfs soms een redding is. Dorothy werkt voor FOCC in het Bugando ziekenhuis en heeft een brugfunctie tussen het ziekenhuis en  hier. 

Het Victoriameer

De samenwerking met Bugando bouwt op 5 jaar samenwerken voor kinderen met kanker van FOCC en is geformaliseerd in een samenwerkingsovereenkomst.

Een keer per maand nodigt het House of Hope de artsen uit op een barbecue. Zij hebben samengelegd voor een geit die ik eerst onder de vorm van een soep met knoken en nadien geroosterd te eten krijg. Het wordt een warm en boeiend gesprek over politiek, ETV en shunten.  Vorig jaar heeft Maria, een Portugese neurochirurg 6 maanden ETV’s uitgevoerd met een rigide endoscoop, maar de artsen zijn niet overtuigd dat dit een succes was.  Zij blijven geloven dat ETV in baby’s uit den boze is en halen de gepensioneerde Duitse neurochirurg aan die dat bevestigde. 

Elias en Fatuma van de lokale ASBATH-vereniging zijn er ook en zullen hier morgen een bijeenkomst van de oudergroep organiseren. Het tweejarig zoontje van Elias is blind en spastisch en heeft nog geen taal. Het dochtertje van Fatuma heeft een epilepsie die ze niet onder controle krijgen, ook niet met een recente shunt revisie.

Bij hen is al veel bij misgelopen.  Het zoontje van Elias kreeg een ETV bij Dr. Maria omdat de shunt geïnfecteerd was. Haar kan men de gevolgen van de complicaties niet verwijten. Ik ga proberen contact te krijgen met deze Portugese arts. 

Elias en Fatuma spreken de ouders toe tijdens de ASBATH meeting

Voor de oudermeeting dagen een 30-tal ouders op. Vanuit het Bugando ziekenhuis komt een 5-koppige delegatie inclusief de directeur van de operatieafdeling en de neurochirurg. Zij spreken de ouders warm toe en prijzen FOCC, ASBATH en Child-Help. Terecht want hier zien we een voorbeeld voor de rest van de wereld. Onze doelgroep heeft een netwerk van zorg nodig. Dat kan een ziekenhuis niet alleen. Het Huis van de Hoop functioneert hier als een sluitsteen die alles samenhoudt. 

ouders koken poetsen en eten samen in het HoH

Wanneer iedereen weg is, zit ik samen met FOCC,  en Sipha en Dorothy om te rapporteren over de eerste drie maanden van onze samenwerking. De getallen zijn indrukwekkend, maar ook het systeem van registratie is professioneel. 

Elke ouder die hier aankomt krijgt meteen een gesprek, daar wordt een formulier ingegeven met alle belangrijke gegevens van het kind. De huisregels worden uitgelegd en eerste informatie over de handicap gegeven. Het Ship paspoort wordt ingevuld en aan de ouders toevertrouwd. In een logboek krijgt elk uitgegeven paspoort een volgnummer dat vandaag staat op 100. Ouders worden aangespoord aan te sluiten bij de nationale gezondheidsverzekering. Samen met ASBATH ijveren ze om ook onze kinderen toe te laten in het systeem, want veel van onze kinderen worden niet aanvaard. 

Sipha vertelt hoe ze samenwerken met district-ziekenhuizen om hen ook in de zorg van onze kinderen te betrekken. Voor het verwijderen van draadjes bijvoorbeeld is het niet nodig om naar het Bugando-ziekenhuis te gaan. 

Badge van Dorothy in Bugando

Dorothy neemt de verslaggeving over. Zij werkt in het Bugando ziekenhuis en is daar erkend als een House of Hope medewerker die inzage heeft in het dossier en het computersysteem. Deze samenwerking is in een MOU met Bugando vastgelegd. Zij volgt alle kinderen op en introduceert het House of Hope waar nuttig. Ze doet de zaalrondes mee en geeft Ship Paspoorten aan de ouders.  

Het House of Hope komt net op tijd, want de ziekenzaal is van 20 naar 10 bedden verminderd. Vroeger lagen al deze kinderen op verschillende afdelingen. Nu is er wel een aparte zaal voor kinderen met spina bifida en hydrocefalie wat veel dingen gemakkelijker maakt. Al liggen er nu soms twee kinderen in een bed. Het HOUSE OF HOPE zal daardoor aan belang winnen. Kinderen en ouders kunnen daar wachten op hun afspraak in Bugando en zijn zeker dat ze hun behandeling op tijd krijgen. 

Dorothee gaf al 232 shippaspoorten uit. Sinds eind februari hebben 63 kinderen de nodige chirurgie gekregen.

Het House of Hope is met twee busjes op 40 minuten afstand van Bugando bereikbaar. De huisbewaarder is een sleutelfiguur in het House of Hope . 

Jenifer, de huisbewaarster van het HoH

Ze is een alleenstaande moeder met een spastisch dochtertje dat al jaren terecht kon in het dagcentrum van FOCC in Dar es Salaam. Daar nam ze meer en meer verantwoordelijkheid en kreeg ook training in fysiotherapie voor haar kind. Zij woont en slaapt met haar dochtertje samen met de ouders en regelt het huishoudelijk verkeer van binnenuit. 

De ASBATH-verantwoordelijken van de afdeling Mwanza vertellen dat hun regio te groot is omdat het nationale bestuur van ASBATH de regio van de grote meren nog niet kan opdelen. Daardoor zijn de afstanden groot en de beschikbare middelen te klein. Ze danken Child-help voor het House of Hope en voor de shunt donaties maar vragen training in CIC. Ze hebben een plan voor een ‘income generating project’ voor melkproductie. Een koe kost hier anderhalf miljoen shilling. Ik heb hun mail van twee maanden geleden hierover niet gezien en ze hebben het nu opnieuw opgezonden. Ik zond het meteen verder naar RBU in Zweden die ASBATH onder haar vleugels heeft genomen. Ik beloof hun problemen met het ASBATH-bestuur in Dar es Salaam en met RBU te bespreken. 

 

ASBATH Mwanza met Pierre Mertens

Ik stel voor dat FoCC als ‘income generating project’ honing productie wil uitproberen. Omdat niet alles meteen kan,  willen ze beginnen om honing af te nemen van boeren die ouders zijn van één van onze kinderen. Ze willen de markt verkennen en ook zelf met de hulp van deze ouders enkele bijenkorven voor het House of Hope  aanschaffen.

 

Shippaspoort

Het netwerk van zorg dat hier ontstaat is als een ingenieuze bijenkorf en produceert kwaliteitshoning. Wat hier gebeurt is uitzonderlijk en leerrijk voor al onze andere projecten. Honing van hoge kwaliteit vraag een ingenieus systeem en samenwerking van verschillende soorten wespen. Dat heeft House of Hope samen met de FoCC mensen hier voor elkaar gekregen. Hier kan Child-help bewijzen dat gecoördineerde zorg mogelijk is.  

Aangekomen in Bugando passeren we de consultaties waar onze kinderen wachten om de dokter te zien. Het is een echt wespennest van activiteit. De triage gebeurt door Bugando. De registratiebeambte selecteert  vandaag 32 kinderen  die in aanmerking komen voor neurochirurgie. De arts werkt samen met Dorothy, Sipha en Elias. In deze ruimte queuen de hulpverleners en niet de ouders. 

Dorothy leert een moeder hoe de hoofdomtrek moet worden gemeten, Elias introduceert ASBATH en SHIP Paspoort

Na het medische onderzoek schuiven de ouders door naar Dorothy die een ship paspoort geeft en de ouders leert hoe ze de hoofdomtrek moeten meten. Ze  introduceert hen bij Elias die meteen de 3000 shilling ontvangt als lidgeld voor ASBATH. Sipha introduceert het House of Hope.

Sister Massenga

Zuster Massenga is directeur chirurgie, ze bezocht gisteren het House of Hope  . Ze wil kinderchirurg worden en heeft daarvoor een jaar in Kijabe verbleven. Ze geeft me het contact van een chirurg in Brussel die jaarlijks hier op missie komt. 

De meeting met de directie gebeurt in een hele goede sfeer. De algemene directeur is helaas in Dar es Salaam, maar zal na verslag met mij een Skype meeting organiseren. 

Na de gebruikelijke bedankingen leg ik 3 voorstellen op tafel waar we  kunnen samenwerken. 

-      een ultrasound voor de neurochirurgie om scans waar mogelijk te vermijden. 

-      Een CIC training eind oktober door ons nieuw Duits team met certificaat voor de deelnemers

-      Een ETV/CPC training voor het ziekenhuis om shunting te vermijden 

Bugando vulde aan met twee voorstellen.

-      Preventie van NTD’s met folic acid voor de moeders die al een kind hadden met spina bifida

-      Het stroomlijnen van de registratie van de kinderen met spina bifida en hydrocefalie in samenwerking met de registratie board van het ziekenhuis ifv research en publicaties. 

 

Dokter doet consultatie s in Bugando

De dag zit er op en ik ben een gelukkig man  Het kan dus. Walter en Janet nemen me mee naar hun kantoor in het ziekenhuis. 

Onderweg spreken ze iedereen aan. Ze kennen zowel het poetspersoneel als de directeur. Ze delen het  kantoor van de enige neurochirurg van het ziekenhuis. Zowel Walter als Dorothy hebben er de sleutel van. Hoe ongewoon is dat? 

 FoCC gaat maaltijden uithalen en zowel het eigen team als de artsen genieten er van. Dat is een teken van waardering.

Bij een zonsondergang op weg naar de luchthaven dromen Walter, Janet en ik van een nauwere samenwerking. 

Janet zou voor Child-Help kunnen werken en onze Afrikaanse vertegenwoordiger zijn.  

Child-Help is vertaald in Swahili SAIDI MTOTO en kocht meteen de url www.saidiamtoto.org. Nu nog het logo aanpassen aan deze naam. Child-Help krijgt hier vleugels. 

FoCC deelt het kantoor met de neurochirurg. Zowel Janet (op foto) als Dorothy hebben er zelfs de sleutel van

Dar es Salaam, er waait een nieuwe wind door MOI

Voor Child-Help neem ik deel aan een politieke ceremonie voor een donatie van Koeweit aan het MOI ziekenhuis. Onder stortregens die de regio teisteren ben ik, zoals gevraagd om 8.00 op het appel. Aangekomen ben ik getuige van  de trage opbouw van een bijzonder theatrale gebeurtenis. De neurochirurg Dr. Shabani wou dit combineren met de Child-Help Nederland donatie van een ETV toestel. Maar het protocol liet de combinatie der dingen niet toe. Dus zit ik hier, na een te korte nacht in het publiek bij voor spek en bonen. Hakim die de donatie van de Koeweiti mogelijk maakte heeft zijn speech niet kunnen brengen en de consul van Koeweit zou er een stukje van overnemen. Het is een geënsceneerde poppenkast die meer aan Noord Korea doet denken dan aan een werkelijke van solidariteit.

Kilumba (ASBATH), Blandina (Cure) Dr Shabani (Moi)  en Pierre Mertens (C-H I)bekijken de Child-Help ETV donatie 

Dit is een politiek statement tussen twee landen. Blandina vraagt of ik ontgoocheld ben en Shabani verontschuldigt zich. Neen ik ben niet ontgoocheld en ik heb ook begrip dat het protocol regels heeft. Onze donoren vragen deze poppenkast niet en ik zeker niet. De deputé van het ministerie van gezondheidszorg nodigt ons uit morgen verder te praten. Hij zou de volgende dag één uur op voorhand bellen wanneer we kunnen komen. Dat heeft hij uiteraard niet gedaan.  

 

HoH in Dar es Salaam

In het Huis van de Hoop in Dar verblijven nu 5 families. De nieuwe matron gaat trouwen met een Zambiaanse prediker en verlaat haar post in juni. Jeremiah bouwt over het HOH een fysiotherapiecentrum en zoek activiteiten om de moeders te versterken tijdens  hun verblijf.

Wanneer ik de volgende dag de ziekenzaal van MOI bezoek ben zijn er geen bedden dubbel bezet er zijn er zelfs enkele leeg, wat betekent dat ze op schema zijn voor chirurgie. 

Veel van de kinderen op de ziekenzaal kregen ETV en doen het goed. De verpleegsters zijn ook actiever betrokken dan vroeger. Er waait een nieuwe wind door het ziekenhuis. Over een maand hebben ze een eigen operatiezaal waardoor er dagelijks zal kunnen worden geopereerd. Dan kunnen de zaterdag operatiekampen worden afgeschaft en kan men elke dag opereren. 

Ouders en kinderen in het HoH in Dar

MOI wil  de artsen van de lokale ziekhuizen trainen zodat zij de basiszorg voor onze kinderen kunnen verzekeren en tijdig refereren voor chirurgie. Veel kinderen komen nog steeds te laat. 

Blandina werkt voor Cure en komt dagelijks op de ziekenzaal. Kilumba en Hidaya van ASBATH werken hier als buitenstaanders binnen het ziekenhuis al hebben ze hier niet de bevoegdheden zoals FoCC in Mwanza. 

Met Dr Shabani controleer ik de goederen die Child-Help Nederland heeft gedoneerd. Het is een volledige ETV/CPC installatie van het merk Storz. 

Er is door de jaren heen veel veranderd in MOI,. De nieuwe president van het land pakt corruptie hard aan, gebruikers van overheidsdiensten kunnen reclameren. Dat alles heeft een invloed. We hebben een vergadering met de medische directeur die ons werk erg waardeert en ondersteunt. 

De fysiotehrapie ruimte is in aanbouw tegenover het HoH

De nieuwe ETV installatie opent nieuwe mogelijkheden. Shabani droomt er van een trainingscentrum te worden zoals dat in Mbale en een tweede neurochirurg gaat naar Mbale om getraind te worden. 

Ik bezoek het FoCC dagcentrum en schooltje met twee inclusieve montessori klasjes voor kinderen met een handicap. Vorig jaar nog in de steigers en vandaag operatief. Prachtig geschilderde met wandtekeningen en werkhoekjes waar de kinderen zelf kunnen kiezen en groeien. De leerkrachten leiden me rond en maakten zelf veel van het educatief materiaal. Met recuperatiemateriaal is een educatieve speeltuin gemaakt. Om aan de regeringsvoorwaarden te voldoen om erkend te worden, bouwt men een nieuwe stockeerruimte en een keuken. Het bruist hier van initiatieven allemaal verwezenlijkt met lokaal gevonden geld. 

Honingproductie bij FoCC

Ook hier gaat al eens iets mis natuurlijk. Er hangt een bijenkorf die helemaal overgenomen is door mieren. 

Maar voor ik vertrek hangt er al een nieuwe vol zoemende honingmakers.

www.child-help.international 
www.child-help.be
www.child-help.nl